Văn hóa của người Việt với ngày giỗ tổ Hùng Vương 10/3

 

          Sau cách mạng tháng Tám năm 1945 Đảng và Nhà nước ta đã rất quan tâm tới truyền thống của ngày Giỗ tổ Hùng Vương. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã nhiều lần tới thăm Đền Hùng, thực tế trải qua quá trình lãnh đạo cách mạng ở các thời kỳ khác nhau, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đều đã về dâng hương tưởng nhớ các vua Hùng. Kế tục truyền thống cao đẹp của cha ông, nhất là đạo đức “uống nước nhớ nguồn”, ngay sau cách mạng thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh của Chủ Tịch nước số 22/SL - CTN ngày 18 tháng 2 năm 1946 cho công chức nghỉ ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm để tham gia tổ chức các hoạt động Giỗ Tổ Hùng Vương nhằm tưởng nhớ về cội nguồn dân tộc.
          Để tưởng nhớ công ơn các Vua Hùng Ngày 02/4/2007, Quốc Hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê chuẩn sửa đổi, bổ sung Điều 73 của Luật Lao động cho người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch). Từ đó, ngày 10/3 âm lịch hàng năm đã trở thành ngày QUỐC LỄ mang ý nghĩa bản sắc văn hóa dân tộc.
          Cùng với đó, ngày 6/12/2012, UNESCO đã chính thức công nhận “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ”, biểu tượng của tinh thần đại đoàn kết, truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
          Cứ đến ngày 10 tháng 3 (âm lịch) hằng năm đã trơ thành ngày hội chung của toàn dân tộc Việt Nam, ngày mà mọi trái tim dù đang sống và làm việc ở nước ngoài đã có nhiều hoạt động tưởng nhớ tới ngày Giỗ tổ Hùng Vương. Trong ngày này, nhân dân cả nước còn có điều kiện để tham gia vào các hoạt động văn hóa thể hiện lòng thành kính tri ân các Vua Hùng đã có công dựng nước và các bậc tiền nhân đã vì dân giữ nước.
          Giỗ Tổ Hùng Vương còn là dịp để giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, lòng biết ơn sâu sắc các Vua Hùng đã có công dựng nước và giữ nước, đồng thời còn là dịp quan trọng để chúng ta thấy được đây là một hoạt động văn hóa vô cùng có giá trị độc đáo đã tồn tại hàng nghìn năm, ăn sâu vào tâm hồn, tình cảm, trở thành đạo lý truyền thống của đồng bào cả nước, là ngày để toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta cùng nguyện một lòng mãi mãi khắc ghi lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước - Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.
          Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên qua hoạt động Giỗ tổ Hùng Vương là một loại hình tín ngưỡng thể hiện tâm thức và triết lý “con người có tổ có tông” của con người Việt Nam. Đây là tín ngưỡng có từ xa xưa và đã trở thành một trong những thành tố tạo nên bản sắc độc đáo của dân tộc Việt Nam. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên qua hoạt động Giỗ tổ Hùng Vương vẫn mãi trường tồn và luôn chiếm giữ một vị trí thiêng liêng trong đời sống tinh thần dân tộc.
          Để tưởng nhớ ngày Giỗ tổ Hùng Vương, người dân Việt Nam cùng với việc xây dựng, trùng tu, tôn tạo và bảo vệ Đền Hùng, thì việc lưu giữ, thực hành nghi lễ thờ cúng và trao truyền cho các thế hệ sau các giá trị văn hóa của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên qua hoạt động Giỗ tổ Hùng Vương cũng được cha ông ta coi trọng, với sự tham gia của hàng triệu người với lòng thành kính. Cùng với thời gian, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên qua hoạt động Giỗ tổ Hùng Vương đã thể hiện nhiều giá trị văn hóa quý báu của dân tộc để rồi lại lan tỏa, bồi đắp, góp phần tạo nên bản sắc độc đáo cho tinh thần Việt Nam.
          Các hoạt động tổ chức lễ Giỗ tổ Hùng vương được đã được Nhà nước, chính quyền địa phương tổ chức rất trang trọng, trong đó nghi lễ quan trọng nhất là Lễ dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng tại Đền Thượng, thể hiện rõ sự tôn vinh công ơn các bậc tiền nhân có công dựng nước, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Cùng với nghi lễ thờ cúng, các hoạt động văn hóa dân gian, như: trò chơi dân gian, rước kiệu truyền thống, thi nấu cơm, thi giã bánh giày, gói bánh chưng; tổ chức đánh trống đồng; tổ chức hát Xoan, hát Ghẹo, hội trại văn hóa, thi bắn nỏ, thi đấu cờ tướng… được tổ chức từ khu vực Đền Hùng đến thành phố Việt Trì và các vùng trên khắp cả nước, tạo nên không gian văn hóa linh thiêng và sinh động. 

          Để bảo tồn, khai thác và phát huy các giá trị văn hóa của Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương trong giai đoạn mới, mọi người dân Việt Nam cần có cái nhìn chính xác hệ giá trị văn hóa và ý nghĩa của Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương trong thời đại ngày nay. Từ đó chúng ta cần chung tay bảo vệ, phát huy vai trò của các giá trị văn hóa của Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên qua tổ chức hoạt động Giỗ tổ Hùng Vương trong đời sống xã hội. Đẩy mạnh tuyên tuyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của cán bộ và mọi người dân về các giá trị văn hóa đặc sắc và ý nghĩa của văn hóa tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên qua tổ chức hoạt động Giỗ tổ Hùng Vương đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. chúng ta cần khuyến khích, tạo điều kiện và hỗ trợ để các cộng đồng thực hiện vai trò chủ thể của các hoạt động sáng tạo, duy trì và chuyển giao cho các thế hệ sau giá trị văn hóa tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương.
          Ngày Giỗ tổ Hùng Vương không phải chỉ đề cao niềm tự hào dân tộc mà còn nhắc nhở chúng ta phải tìm hiểu, phát huy tốt nhất những giá trị bản sắc dân tộc, nguồn cội của tổ tiên. Qua đó mỗi người dân Việt Nam không ngừng nâng cao trách nhiệm, tinh thần học tập, rèn luyện để có đủ năng lực, trình độ để đáp ứng yêu cầu cho công cuộc xây dựng đất nước trong giai đoạn hiện nay.