Bộ môn Giáo dục chính trị tổ chức Seminar tháng 5/2018 với chủ đề: “Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa theo tinh thần Đại hội XII”

          Bắt đầu buổi Seminar sau phần tuyển bố lý do, giới thiệu đại biểu và chương trình của ThS. Nguyễn Thị Hiền, NCS. Phạm Xuân Đức – Phó trưởng khoa đã phát biểu nêu rõ yêu cầu đối với buổi Seminar. Chủ trì buổi Seminar tháng 05/2018, NCS. Phạm Xuân Đức – Phó Trưởng khoa Giáo dục chính trị và thể chất, Trưởng bộ môn Giáo dục chính trị đã đọc đề dẫn khai mạc và làm rõ quan điểm của Đảng về sự phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta.

          Trong buổi Seminar các thầy cô được phân công đã làm rõ: Lý luận, nhận thức về kinh tế thị trường và kinh tế thị trường định hướng XHCN; Quan điểm của Đảng về thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; Đặc biệt các thầy cô đã làm rõ quan điểm về kinh tế thị trường định hướng XHCN theo tinh thần Đại hội XII của Đảng. Cụ thể:
          Thứ nhất, lý luận, nhận thức về kinh tế thị trường và kinh tế thị trường định hướng XHCN:
          Kinh tế thị trường: Là nền kinh tế mà trong đó người mua và người bán tác động với nhau theo quy luật cung cầu, giá trị để xác định giá cả và số lượng hàng hoá, dịch vụ trên thị trường.
          KTTT định hướng XHCN: Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam là nền kinh tế vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của kinh tế thị trường, đồng thời bảo đảm định hướng XHCN phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước. Đó là nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế; có sự quản lý của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo, nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
          Thứ hai, quan điểm của Đảng về thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN
          - Nhận thức của Đảng về kinh tế thị trường định hướng XHCN:
          Ở Việt Nam, tư tưởng về phát triển kinh tế thị trường trong xây dựng chủ nghĩa xã hội bắt đầu thể hiện chính thức trong Văn kiện Đại hội VI của Đảng, thừa nhận có sản xuất hàng hóa trong chủ nghĩa xã hội. Qua các kỳ Đại hội VII, VIII và IX, vai trò khách quan của kinh tế thị trường từng bước được nhận thức rõ hơn.
          Đại hội X, trên cơ sở tổng kết 20 năm đổi mới (1986 - 2006) Đảng khẳng định: “Để đi lên chủ nghĩa xã hội, chúng ta phải phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa… chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế”.
          Đại hội XI của Đảng tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trường và nêu lên những quan điểm mới. Đại hội nêu rõ: “Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta là nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đây là một hình thái kinh tế thị trường vừa tuân theo những quy luật của kinh tế thị trường, vừa dựa trên cơ sở và được dẫn dắt, chi phối bởi các nguyên tắc và bản chất của chủ nghĩa xã hội”.
          Đại hội XII của Đảng xác định phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình kinh tế tổng quát của nước ta trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, đồng thời tiếp tục làm rõ: “Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nền kinh tế vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của kinh tế thị trường, đồng thời bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước”.
          - Nhận thức của Đảng về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa:
          Kể từ khi đổi mới, Đảng chú trọng nghiên cứu lý luận, đổi mới nhận thức, có nhiều chủ trương, chính sách, biện pháp xây dựng, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Văn kiện các Đại hội Đảng X, XI, XII đều luôn coi vấn đề hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp đổi mới phát triển đất nước.
          Đại hội X nêu lên những đặc trưng cơ bản của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta và đề ra nhiệm vụ “hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”.
          Đại hội XI thông qua Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020, trong đó coi “hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trọng tâm là tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng và cải cách hành chính”(5) là một trong ba đột phá chiến lược.
          Đại hội XII khẳng định “tiếp tục hoàn thiện thể chế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” là một nhiệm vụ tổng quát của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2016 - 2020.
          Thứ ba, kinh tế thị trường định hướng XHCN theo tinh thần Đại hội XII:
          Đại hội XII của Đảng nhấn mạnh chủ trương tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Thực tế đang và sẽ ghi nhận động lực tăng trưởng kinh tế từ vốn đầu tư, sự cải thiện môi trường kinh doanh, tự do hóa đầu tư, tham gia chuỗi liên kết và cung ứng sâu và vững chắc hơn, tuân thủ các chuẩn mực và thông lệ thế giới, phát triển kinh tế biển,... Tuy vậy, những triển vọng phát triển kinh tế - xã hội những những năm tới tùy thuộc vào kết quả thực hiện các đột phát chiến lược và các giải pháp cơ bản.
          Những điểm nhấn chính sách theo tinh thần Đại hội XII:
          Về phát triển kinh tế trong những năm tới, Đại hội XII nhấn mạnh chủ trương:“Tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển kinh tế tri thức; hoàn thiện thể chế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”.
          Ngày nay, tái cơ cấu gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh trên cơ sở khai thác các thành quả cách mạng khoa học - công nghệ, hiện đại hóa cơ cấu và thể chế quản lý gắn với phát triển kinh tế tri thức là cách thức phát triển chung của mọi quốc gia.
          Sự kết hợp hiệu quả giữa tính KTTT và tính định hướng XHCN cũng chính là đáp ứng xu hướng mới mang tầm vóc thời đại, đòi hỏi có sự kết hợp tất yếu của bàn tay thị trường với vai trò của nhà nước trong một mô hình quản lý xã hội mới đang dần định hình trên thế giới, nhất là từ sau những cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội liên tiếp xảy ra trong những thập niên cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI trên quy mô toàn thế giới và trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
          Đại hội XII của Đảng đã chỉ rõ, trong thời gian tới, quá trình tái cơ cấu, gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng ở Việt Nam cần tiến hành theo hướng: Kết hợp có hiệu quả phát triển chiều rộng với chiều sâu, chú trọng phát triển chiều sâu, nâng cao chất lượng tăng trưởng và sức cạnh tranh trên cơ sở ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ; nâng cao năng suất lao động, chất lượng nguồn nhân lực; phát huy lợi thế so sánh và chủ động hội nhập quốc tế;...
          Đại hội XII đưa ra thông điệp nổi bật về đối ngoại và phát triển kinh tế đối ngoại trong thời gian tới của Việt Nam là: Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa dạng hóa, đa phương hóa trong quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế,...
          Để đạt mục tiêu trên, cần triển khai đồng bộ các định hướng đối ngoại; nâng cao hiệu quả sự phối hợp giữa đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân, giữa các ngành, các cấp, các địa phương; trên cơ sở bảo đảm lợi ích tối cao của quốc gia - dân tộc, đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác, nhất là các khuôn khổ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định cho đất nước.

          Sau một thời gian làm việc rất tích cực và sôi nổi buổi Seminar đã thành công tốt đẹp, NCS. Phạm Xuân Đức đã kết luận về sự cần thiết việc nghiên cứu kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa theo tinh thần đại hội XII và nhấn mạnh:
          Thứ nhất: Công tác chuẩn bị của các thầy cô trong Bộ môn là rất chu đáo, đảm bảo được nội dung, mục đích và yêu cầu của chủ đề tháng 05 nêu ra.
          Thứ hai: Buổi Seminar đã làm rõ những lý luận, nhận thức về kinh tế thị trường và kinh tế thị trường định hướng XHCN; Quan điểm của Đảng về thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN.
          Thứ ba: Buổi Seminar đã làm rõ quan điểm về kinh tế thị trường định hướng XHCN theo tinh thần Đại hội XII của Đảng.
          Thứ tư: Trong buổi Seminar các thầy cô cũng đã có những ví dụ thực tiễn về lĩnh vực kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam.
          Thứ năm: Bài học kinh nghiệm cần rút ra: Trong nội dung trình bày cần làm rõ sự khác nhau giữa kinh tế thị trường các nước tư bản và kinh tế thị trường định hướng XHCN.
          Buổi Seminar là đợt sinh hoạt học thuật không thể thiếu để các thầy cô trong Bộ môn Giáo dục chính trị để trao đổi kinh nghiệm, kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn. Qua đây giúp giảng viên được cập nhật những kiến thức mới vào trong quá trình giảng dạy, nâng cao chất lượng môn học, đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao của sinh viên hiện nay.